درباره چند ماده شیمیایی

درباره چند ماده شیمیایی
وسایل آتش‌بازی از مخلوط کردن نیترات پتاسیم، گوگرد، زغال سنگ و نمکهای برخی فلزها تهیه می‌شوند. برای آن که وسایل آتش‌بازی را به رنگهای گوناگونی درآورند به آنها نمکهای فلزاتی چون باریم، منیزیم، سدیم و استرانسیم می‌افزایند. برای این کار، این مواد را با کلرات پتاسیم مخلوط می‌کنند. نمکهای باریم رنگ سبز و سولفات استرانسیم رنگ آبی آسمانی ایجاد می‌کنند. کربنات استرانسیم رنگ زرد، استرانسیم رنگ قرمز، نمکهای سدیم رنگ زرد و نمکهای مس رنگ آبی پدید می آورند. پودر آلومینیم نیز سبب ایجاد باران نقره‌ای می‌شود.

بنزین یکی از مهمترین مواد موجود در جهان است. خودروها، هواپیماها و وسایل نقلیه دیگر به کمک بنزین حرکت می‌کنند. بنزین از نفت خام تهیه می‌شود. نفت خام مایعی سیاه و چسبناک است که از چاههای نفت استخراج می‌شود. به این ماده طلای سیاه هم می‌گویند.
بقایای بدن گیاهان و جانوران که میلیونها سال پیش در زیر لایه‌هایی از سنگها و رسوبات مدفون شدند، در اثر فشار و گرمای زیاد به تدریج به نفت و گاز تبدیل شدند. در بستر برخی از اقیانوسها و دریاها نیز مخازن بزرگی از نفت وجود دارد.
نفت خام پس از استخراج از چاههای نفتی، پالایش می‌شود. پالایش نفت به فرایندی گفته می‌شود که طی آن مواد گوناگونی از جمله بنزین، نفت سفید، گازویل، قیر، گریس و غیره را از نفت خام تبخیر می‌کنند. سپس، بخارات را در دستگاهی به نام برج تقطیر در دماهای متفاوت به مایع تبدیل می‌کنند به طوری که هر یک از فراورده‌های گوناگونی که از این روش به دست می‌آیند وارد لوله‌ای جداگانه می‌شود. به این عمل تقطیر جزء به جزء می‌گویند.

یخ خشک: یخ معمولی از انجماد آب به دست می‌آید. آب در دمای صفر درجه سانتی‌گراد شروع به یخ بستن می‌کند. ولی نوع دیگری از یخ وجود دارد که به آن یخ خشک می‌گویند. یخ خشک دی اکسید کربن منجمد است. این نوع یخ هنگامی به وجود می‌آید که گاز دی اکسید کربن در فشار بالا تا دمای 80- درجه سانتی‌گراد سرد شود. به این ترتیب دی اکسید کربن از حالت گاز به جامد تبدیل می‌شود. یخ خشک شبیه برف است، ولی می‌توان دانه‌های آن را متراکم کرد و به شکل قطعات کوچک و بزرگ در آورد. 
از آن جا که نقطه انجماد یخ خشک بسیار پایین است برای انجماد و سرد سازی مواد غذایی و داروهها به کار می‌رود. 
یخ خشک در دمای معمولی بدون این که به مایع تبدیل شود، از حالت جامد به حالت گازی در می‌آید و بخار می‌شود. به همین دلیل از یخ خشک برای تولید مه و بخار در فیلمهای سینمایی و صحنه تاتر استفاده می‌شود.   

پلاستیک از ترکیبات آلی ساده ساخته می‌شود. پلاستیک برای نخستین بار در سال 1862میلادی توسط یک انگلیسی به نام الکساندر پارکز ساخته شد. در آن روزها این ماده را به افتخار پارکر، «پارکزین» نامیدند. پارکزین اولین پلاستیک ساخته شده در جهان است.
ساخت پلاستیک در مقیاس تجاری نخستین بار توسط لئو هنریک بک لند آغاز شد. او این ماده را از فرمالدهید و فنل تهیه کرد. پس از آن روشهای جدیدی برای ساخت پلاستیک ابداع شد و پلاستیک‌سازی به سرعت گسترش یافت.
امروزه بیشتر مواد پلاستیک را از مواد خامی که در صنایع نفت خام تولید می‌شوند، می‌سازند. برخی از انواع پلاستیکها عبارتند از: پلی‌تن، پلی‌استر، پی‌وی‌سی و نایلن.
پلاستیک در زندگی امروزی کاربردهای فراوانی دارد. پلاستیکها در ساخت عدسیها، پنجره هواپیماها، کیف، سطل، لیوان، مسواک، شانه، جعبه رادیو، اسباب‌بازیها، کالاهای ورزشی، پارچه و... به کار می‌روند.

5الف) لک‌های گوناگون را با توجه به حلال، همچنین نوع و جنس پارچه و رنگ آن می‌توان برطرف نمود. البته ماده‌ی لک‌بر ممکن است نقش حلال یا اکسیدان (کلر، آب اکسیژنه) و یا جسم کاهنده (سولفیت‌های هیدروژن‌دار) را داشته باشد. در صورت داشتن نقش حلال، معمولا برای لک‌های با ملکول‌های قطبی از حلال‌های قطبی و در مورد غیرقطبی از حلال‌های غیر قطبی استفاده می‌گردد. حلال‌های گوناگون را در دو دسته‌ی آلی و معدنی رده‌بندی می‌کنند:

الف- حلال‌های آلی شامل:
هیدروکربن‌های سیر شده (بنزین یا گازولین، نفت - غیر قطبی)
هیدروکربن‌های معطر یا آروماتیک (بنزن، تولوئن، گزیلن - غیر قطبی)
هیدروکربن‌های کلردار (تتراکلرید کربن - غیرقطبی)
الکل‌ها (متانول و بوتانول - قطبی)
استون‌ها (استون - قطبی)
استرها (استات اتیل و استات بوتیل - قطبیت ضعیف‌تر از الکل‌ها)
اترها (اتر اتیلیک و اتر گلبکولیک - قطبی ضعیف)

ب- حلال‌های معدنی شامل:
حلال‌های معدنی اکسیژن‌دار (آب و دی‌اکسید گوگرد - قطبی)
حلال‌های معدنی نیتروژن‌دار (آمونیاک - قطبی)

برخی حلال های مناسب و متداول در زندگی روزمره:
نوار چسب: تترا کلرید کربن
خون: محلول نمک، آب و صابون
شربت و شیرینی: آب گرم و صابون، آب ژاول
آدامس: تترا کلرید کربن
چای، قهوه، کاکائو و شکلات: آب جوش، آمونیاک
چربی: تترا کلرید کربن، بنزین سفید
ید: الکل، تیوسولفات سدیم
رنگ روغنی: تینر
عرق بدن: آمونیاک و سرکه، سپس پودر لباس‌شویی
قیر: نفت، بنزین، تترا کلرید کربن
لاک: الکل، استون
لک میوه: آب جوش
لک سبزی: الکل و صابون
لک زنگ آهن: آب لیمو و نمک
لک‌های روی ظروف نقره: نمک خوراکی
لک‌های روی ظروف نیکل: آمونیاک، کلروفرم، اتر، نفت
لک‌های روی ظروف آلومینیوم: سرکه گرم
لک پارافینی: اتو کشی با کاغذ خشک‌کن و سپس تترا کلرید کربن
لکه‌ جوهر و مرکب: شیر محلی که گرم نشده باشد.
لکه‌ چربی فرش: پودر جوش‌شیرین بپاشید و پس از یک روز برس بزنید.